کمپرسور باد ؛ از ساختار تا ایمنی

کمپرسور باد وسیله‌ای است که برای کارهای زیادی استفاده می‌شود؛ از باد کردن لاستیک خودرو و باز کردن پیچ‌ها بوسیله آچار بکس بادی تا رنگ کاری بدنه اتومبیل یا حتی مبلمان. این دستگاه در صنایع کوچک و بزرگ به منظور استفاده از ابزارهای اتوماتیک به‌کار گرفته می‌شود و مزیت اصلی آن این است که دیگر موتور تولید قدرت در ابزار اتوماتیک وجود نداشته و به همین دلیل وزن ابزار اتوماتیک به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
واژه کمپرس به معنی تحت فشار قرار دادن و فشردن است؛ پس در واقع خروجی کمپرسور باد ، هوای فشرده است. اگر محفظه بسته‌ای داشته باشید و به‌طور مستمر در آن هوا تزریق کنید ، هوای داخل محفظه فشرده شده و فشارش آنقدر بالا می‌رود که محفظه دیگر توان تحمل آن را نداشته و نهایتاً محفظه سوراخ یا منفجر می‌شود. این اساس کاری تمام دستگاه‌های کمپرسور باد است.

ساختار کمپرسور باد

کمپرسور باد از یک محفظه باد و یک پمپ باد تشکیل شده است. این پمپ که می‌تواند برقی یا درون سوز باشد وظیفه دمیدن هوای پر فشار به درون محفظه فلزی پمپ را دارد و یک شیر کنترل برای جلوگیری از افزایش فشار تا مقداری بیش از اندازه استاندارد، فشار درون محفظه را کنترل می‌کند. با وجود این شیر کنترل در صورتی که میزان فشار به حد ماکزیمم برسد، موتور دستگاه خاموش می‌شود.

این دستگاه در سایزها و قدرت‌های مختلفی وجود دارد. کاربردی‌ترین نمونه آن که در صنایع بزرگ و کوچک مختلفی کاربرد دارد؛ موتور الکتریکی به همراه سیلندر و پیستون تولید باد است. در ادامه به پارامترهای موثر در انتخاب یک کمپرسور باد مناسب می‌پردازیم:

توان موتور و تولید هوا

کمپرسور 25 لیتری رونیکس مدل RC-2510

قدرت دستگاه به توان موتور الکتریکی بستگی دارد اما این تنها عامل مؤثر در قدرت دستگاه نیست. موتور الکتریکی در حقیقت یک یا دو پیستون را به صورت رفت و برگشتی درون محفظه سیلندر به حرکت در می‌آورد؛ که نتیجه این حرکت رفت و برگشت، تولید باد است. با این حساب، قدرت دستگاه علاوه بر توان موتور به تعداد سیلندر و توان آن‌ها در تولید باد بستگی دارد. قدرت موتور الکتریکی دستگاه (بر حسب وات) جزو مشخصه‌های اصلی آن بوده و میزان توان تولید هوای آن برحسب لیتر بر دقیقه ذکر می‌شود. به علاوه حداکثر فشار تولیدی از پارامترهای مربوط به قدرت دستگاه است که معمولاً بر حسب بار اعلام می‌شود. عامل تعیین کننده در قدرت دستگاه به نحوه کاربری و میزان استفاده کاربر بستگی دارد. هرچه استفاده، مستمر و صنعتی‌تر باشد قدرت هم بیشتر خواهد بود و همچنین به مخزنی با ظرفیت بالاتری نیاز است.

ظرفیت مخزن

کمپرسور 80 لیتری رونیکس مدل RC-8010

مخزن دستگاه که در حقیقت محل انبار کردن هوای فشرده است، کپسول فلزی با حجم‌های متفاوت است. این مخزن دو مشخصه مهم دارد: ظرفیت آن بر حسب لیتر؛ و فشار قابل تحمل بر حسب بار. اصولاً فشار قابل تحمل مخزن (از مؤلفه‌های طراحی مخازن تحت فشار) از ماکزیمم فشار تولیدی دستگاه بالاتر است؛ که دلیل آن افزایش میزان ایمنی می‌باشد. در این مورد هم هرچه استفاده، مستمر و صنعتی‌تر باشد علاوه بر توان بالاتر به ظرفیت مخزن بیشتری هم نیاز است. نمونه‌های کارگاهی این دستگاه در ظرفیت‌های متفاوتی ارائه می‌شود.

سوپاپ اطمینان و کلید کنترل

برای حفظ ایمنی، سوپاپ اطمینانی وجود دارد که در صورت رسیدن فشار به حد مجاز، موتور را خاموش می‌کند و در صورتی که فشار از حد مجاز بالاتر برود، هوای اضافه را تخلیه می‌کند. علاوه بر این در بعضی از نمونه‌ها کلید کنترل حرارت، وظیفه محافظت از موتور دستگاه را بر عهده دارد؛ که اگر به خاطر کار مداوم درجه حرارت از حدی بالاتر رود، به منظور خنک کردن و آسیب ندیدن موتور، دستگاه را خاموش می‌کند. کلید توقف سریع از دیگر امتیازهای کمپرسور باد است که به کاربر اجازه می‌دهددر صورت بروز هر مشکلی با فشردن آن کلید، دستگاه را خاموش کند.

نگهداری و ایمنی

متعلقات دستگاه از جمله شلنگ باد و اتصالات مربوط به آن به بازرسی و کنترل مداوم نیاز دارند، چرا که در صورت آسیب دیدگی و یا پارگی باعث هدر رفتن هوای تولیدی و کاهش فشار باد در هنگام استفاده می‌شوند.